Şehir Hikayeleri: Prag Masal Şehri

Bu seneki tatilim kışa denk geldi. Aslında bir anlamda bu sene yazım kışa döndü. Neyse ki bana her mevsim bayram. Prag – Viyana – Bratislava – Budapeşte beni bekler dedim, çıktım yola 13 Aralık 2015’te.

Prag

Hep söylediğim gibi: Çekoslovakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız?

Çekoslovakya şimdiki Çek Cumhuriyeti ve Slovakya’nın oluşturduğu bir federasyon olarak Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun I. Dünya Savaşı’nda yenilmesinin ardından kurulmuş. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanya’sının işgalinde kalmış. (bu kısım çok fena aslındaL) Savaş sonrasında ise Sovyetler Birliği’nin himayesinde doğu bloku ülkelerinden biri olarak varlığını sürdürmüş. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla beraber 1 Ocak 1993’te ise Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak ayrılarak bugünkü sınırlarına ulaşmış. 1999’da NATO’ya, 2004’te Avrupa Birliği’ne katılmış.^1,2

Hem geçmişteki Çekoslavakya’nın hem de günümüzün Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag, şimdilerde Schengen vizesiyle yılın her mevsiminde bolca turist kabul ediyor. Ben de davete icabet ettim haliyle.

Barok var dediler geldik!

Prag’da Barok mimarinin gösterişi, lüksü ve Gotik mimarinin kuleleri, vitrayı çok etkileyiciydi. Kuleli, kubbeli, bombeli, yer yer altın varaklı taş yapılar, heykeller, kiliseler, binalar beni benden aldı. UNESCO dünya kültür mirası listesindeki bu masalsı şehrin bana yine aynı listedeki gözümün nuru Mostar’ı anımsatması da ayrı bir sürpriz oldu.

Şehirde ilk gördüğüm yer Prag kalesiydi. Kale içindeki Aziz Vitüs Katedrali de gayet etkileyiciydi. Gezilecek görülecek yerleri gösteren turistik şehir haritamla arşınlamadık sokak bırakmadım: old city, astrolojik saat, envai çeşit müze (bal mumu, çikolata vb.) Charles köprüsü, nehir kenarı, noel pazarı, ulusal müze, Cafe Slavia, Franz Kafka müzesi… Kilise demişken, Çek Cumhuriyeti’nde kiliseler akşamları klasik müzik konserlerine ev sahipliği yapıyor, Prag’da her canlı klasik müziği tadıyordu.

Kuklalar

Çek kukla sanatının örneklerine ilk olarak Astronomik Saatin üzerinde rastladım. Her saat başı kuklalar hareket ediyor ve biz fani turistlere güzelliğin, gücün geçici olduğunu herkesin sonunun ölüm olduğunu anlatıyordu.

Old city’de meydanda kurulan Christmas pazarındaki büyük yılbaşı ağacının dolaylarında tarçınlı karanfilli sıcak şarap eşliğinde günler günleri kovalıyordu. Günlerden bir gün dar sokaklarda minik dükkanlara gire çıka adeta bir kar tanesi gibi savruluyordum ki o tatlı oyuncakçı dükkanına rastladım. İçerdeki kuklaları incelerken harikalar diyarındaymışım gibi mutluydum. Charlie Chaplin, Pamuk Prenses, Spiderman, krallar, soytarılar, prensler, prensesler ve daha niceleri… O dükkan bizde olsa acaba hangi karakterlerin kuklaları olurdu diye düşünmeden edemedim. O kadar karakter var. Benim aklıma gele gele Fahriye Abla geliyordu. Fahriye Ablayı da tanımam bilmem hâlbuki. Güzel bir komşu olduğu bilgisi dışında malumatım yok. Sokağa kendimi yeniden attığımda bu düşler de ufak ufak dağıldı.

Nazım Hikmet ve Franz Kafka

Tatilden önce Youtube’dan izlediğim Kentler ve Gölgeler programının Prag bölümünde Derya Alabora, Franz Kafka’nın izlerinden şehri anlatıyordu. Boğuk, puslu, kasvetli, küçük bu şehirde, babasının otoritesi altında ezilen Franz Kafka’nın psikolojisinin bir sabah devcileyin bir böceğe dönüşecek kadar bozulduğundan bahsediyordu. Programın sonu ise Nazım Hikmet’ten bir şiirle kapanıyordu. Oldum olası bu iki adam beni çok etkiler. Aynı şehirden geçmiş olmaları ve dahası benim de onların şehrinden geçmiş olmam ne kadar büyük bir tesadüf. Cafe Slavia’da Nazım’ın fotoğrafına bakarak kahvemi yudumlarken aklımdan o meşhur şiir geçti. Ne güzel anlatmış Nazım Prag’ı:

Pırağ’da bir yandan ağarıyor ortalık

Bir yandan da kar yağıyor

Sulu sepken

Kurşuni

Pırağ’da ağır ağır aydınlanıyor barok;

Huzursuz, uzak

Ve yaldızlarında kararmış keder.

Ölen bir yıldızdan uçup gelen kuşlara benziyor.

Dördüncü Şarl Köprüsünde heykeller

Gezime eşlik eden canım teyzeme çok teşekkür ederim.

Şimdi fotoğraflar: